Κρίση πανικού

Η κρίση πανικού ως έννοια ακούγεται ολοένα και συχνότερα. Επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν ότι πάσχει περίπου 4% του πληθυσμού στη χώρα μας, ποσοστό που θεωρείται υψηλό.

Τι είναι όμως η κρίση πανικού;

Η κρίση πανικού βιώνεται σαν ένα έντονο και ξαφνικό κύμα φόβου, τρόμου ή δυσφορίας που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή αιτία. Εκδηλώνεται με έντονα ψυχικά και σωματικά συμπτώματα. Πολύ συχνά οι άνθρωποι μιλούν για κρίση πανικού ή άγχους νομίζοντας ότι είναι το ίδιο. Ωστόσο, πρόκειται για διαφορετική κατάσταση: το άγχος διαχωρίζεται από την κρίση πανικού με βάση την ένταση των συμπτωμάτων και τη διάρκειά τους. Το άγχος μπορεί να διαρκέσει ακόμα και μήνες, ενώ η κρίση πανικού κορυφώνεται μέσα σε 10 λεπτά (παρότι μπορεί να υπάρχουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις). Το άγχος οφείλεται σε κάποιο στρεσογόνο γεγονός ή κίνδυνο (ακόμα και φανταστικό), ενώ η κρίση πανικού εμφανίζεται από το πουθενά χωρίς φανερό λόγο.

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να συμβούν στον οποιονδήποτε, οποτεδήποτε και ξαφνικά – χωρίς προειδοποιητικά σημάδια, π.χ. στην οδήγηση, στη δουλειά, όταν περπατάτε στο δρόμο ή ακόμη και στον ύπνο. Το άτομο διακατέχεται από ένα μόνιμο αίσθημα ενός επικείμενου κακού, το οποίο στη συνέχεια πυροδοτεί και τις επόμενες κρίσεις πανικού. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι οι κρίσεις πανικού δεν προκαλούν κάποια σωματική βλάβη και δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, παρά την ένταση που βιώνετε. Παρόλα αυτά μπορεί να τρομοκρατήσει, κυρίως, γιατί το άτομο νιώθει να βρίσκεται κατάσταση εκτός ελέγχου. Τα αποτελέσματά της μπορούν να ποικίλουν από ήπια έως βαριά κοινωνική δυσλειτουργία μέχρι ολοκληρωτική αδυναμία αντιμετώπισης του έξω κόσμου. Στις γυναίκες η πάθηση είναι δύο έως τρεις φορές συχνότερη σε σύγκριση με τους άνδρες.

Τα πιο εμφανή και συχνά συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:

• Αίσθηση δύσπνοιας, δυσκολία στην αναπνοή (το άτομο μπορεί να νιώθει ότι παραλύει)
• Έντονος ιδρώτας
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
• Φόβος ότι θα χάσει τον έλεγχο ή ότι θα τρελαθεί
• Φόβος ότι θα πεθάνει
• Έντονος πόνος στο στήθος
• Αίσθημα πνιγμού (ότι κάτι κάθεται στο λαιμό)
• Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, ζαλάδας ή λιποθυμίας
• Αίσθημα παλμών της καρδιάς, χτύπημα της καρδιάς ή επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού
• Θερμές αναλαμπές
• Ναυτία ή κοιλιακή δυσφορία
• Αποσύνδεση από τον εαυτό - σαν να βγαίνετε από το σώμα σας και να γίνεστε παρατηρητής του

Η διάγνωση βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια και γίνεται μόνο από ειδικό ψυχικής υγείας. Οι περισσότεροι ταλαιπωρούνται από γιατρό σε γιατρό συνήθως για τα σωματικά συμπτώματα, μέχρι να φθάσουν σε ειδικό ψυχικής υγείας.

Θεραπεία

Αρχικά, το άτομο χρειάζεται να ενημερωθεί για την κατάστασή του. Επειδή η κρίση πανικού έρχεται ξαφνικά, πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι είναι "τρελοί" ή κινδυνεύει η ζωή τους. Μια πλήρης συναίσθηση της πραγματικότητας σε συνδυασμό με εστίαση στο εδώ και τώρα, ενισχύει την προσπάθεια κατανόησης του φαινομένου από τον θεραπευόμενο και την απομάκρυνση των αρνητικών σκέψεών του για οτιδήποτε χειρότερο.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με κρίσεις πανικού φοβούνται περισσότερο μία ενδεχόμενη νέα κρίση πανικού, παρά συγκεκριμένα αντικείμενα ή γεγονότα. Διακατέχονται από το φόβο ότι θα τους πιάσει κρίση πανικού και δεν θα μπορούν να έχουν βοήθεια από πουθενά.

Οι κρίσεις πανικού αντιμετωπίζονται στις περισσότερες περιπτώσεις με ψυχοθεραπεία. Είναι πιθανό στην αρχή και όταν οι κρίσεις είναι συχνές να χρειαστεί παράλληλα και φαρμακευτική αγωγή, την οποία χορηγεί αποκλειστικά και μόνο ψυχίατρος. Έτσι το άτομο μπορεί να δουλέψει καλύτερα στην ψυχοθεραπεία. Ας μην ξεχνάμε ότι οι κρίσεις πανικού είναι μεταμφιεσμένο άγχος που το αποκαλύπτουμε στην ψυχοθεραπεία και το αντιμετωπίζουμε με επιτυχία.